Naar het einde van de wereld

 

Op de laatste dag van het jaar, tijdens een verblijf in het zuiden van Portugal, rijd ik naar O Fim do Mundo, het einde van de wereld. Zo wordt de meest westelijk gelegen punt van Europa door de Portugezen genoemd. Nu, in deze tijd, maar ook ten tijde van de grote ontdekkingsreizen van Vasco da Gama en consorten. En in de eeuwen daarvoor, toen de mensen letterlijk dachten dat de wereld hier ophield en dat je van die wereld af zou vallen, als je met je boot van de kaap weg zou varen.

De Kaap Sint-Vincent, of Cabo de São Vicente, ligt in het uiterste westen van de Algarve. De kaap heeft haar naam te danken aan de heilige Vicentius. De in de 16e eeuw levende Vicentius werd vanwege zijn liefdadigheid na overlijden door de paus heilig verklaard. Volgens een Portugese legende zou een bootje met zijn stoffelijke resten, begeleid door twee raven, hier bij de kaap aan land zijn gekomen.

Op weg naar deze bijzondere plek, vanuit het stadje Lagos, wordt het landschap steeds kaler en neemt de bebouwing af. Sagres is het laatste dorp. De laatste zes kilometer naar de kaap rijd ik door een soort maanlandschap. Aan de weinige bomen die hier staan, is te zien uit welke richting de wind meestal waait. Op de kaap zelf stormt het zo hard dat het lastig is jezelf staande te houden.
De kliffen rijzen hier meer dan zestig meter op uit de zee. Lokale vissers wagen hun leven en staan ongezekerd op de rand van de kliffen, de beukende storm trotserend. Ieder jaar zijn er een paar doden te betreuren, vertelt een van hen die Engels praat. Mannen die iets te ver reiken met hun vishengel, of gewoonweg van de rots worden geblazen door de harde wind. “Maar hetzelfde gebeurt soms met toeristen. Die komen om spectaculaire foto’s te maken maar bekopen dat soms met de dood”, zo vertelt de tanige visser.

De vuurtoren uit het jaar 1846 is nog steeds in gebruik, maar – helaas – de marine heeft een groot hek geplaatst en is de beklimming van de vuurtoren niet mogelijk.

Ik begrijp nu dat de Portugese schrijver en Nobelprijswinnaar José Saramago hier op deze plek zijn boek Journey to Portugal. In Pursuit of Portugal’s History and Culture laat eindigen. Deze plek voelt daadwerkelijk als het einde van de wereld, het einde van Portugal. Na een lange reis door heel Portugal laat Saramago zijn hoofdpersoon, the traveller, hier, vanuit deze kaap, huiswaarts keren: “… the traveller wants to go home. He can’t go any further.”

Ikzelf was van plan om in de Pousada Fortaleza de Beliche oudejaarsnacht door te brengen. Dit is een pousada, een kilometer van de kaap verwijderd, die is gevestigd in een oud fort, hoog boven de zee gelegen. Helaas ligt de pousada er verlaten bij. De bordjes prijken nog wel op de deur, maar aan de verwilderde tuin en half ingestorte muren te zien, is het hotel al jaren niet meer in gebruik. Ook ik besluit dan maar de kaap te verlaten, een fles Portugese Vinho Espumante voor vanavond te kopen en terug te keren naar de bewoonde wereld.